Nöbetçi Eczaneler
Mahmut Övür, “İkinci Dünya Savaşı‘nın karanlıkta kalmış belki de en önemli operasyonlarından biri” olarak nitelendirdiği ‘Zeplin Operasyonu’nu ve bu operasyonun yarattığı sonuçları şöyle özetledi;
“Hitler‘in orduları Rusya‘da sıkışınca, onları cephe gerisinden vurmak için Nazi Gizli Servisi‘nin efsane ismi Walter Schellenberg 1943 yılında Ankara‘ya gelir.
Alman casusluk örgütüyle Türk istihbarat teşkilatı MAH, Kars‘ta ortak bir hareket merkezi kurarlar.
Türkiye‘de yaşayan Azeri, Tatar, Özbek ve Dağıstanlı göçmenlerden oluşan 200 kişilik bir grup eğitimden geçirilir.
Çoğu Rusça bilen bu Türk ajanlar, Kars‘tan havalanan Alman uçaklarıyla Ukrayna ve Kafkasya‘daki Sovyet hatlarının gerisine paraşütle indirilir. Görevleri Sovyet ordusunu izlemek, sabotaj yapmak ve elde ettikleri bilgileri Kars‘taki Almanlara bildirmekti.
Operasyon başarısız olur ve Kars‘tan Ukrayna‘ya gönderilen ajanların birçoğu yakalanır. Sorgularında Türk istihbaratına çalıştıklarını itiraf ederler.
Bu operasyonu Alman yazar Patrick Von Zur Mühlen, “Gamalıhaç’la Kızılyıldız Arasında” kitabında, “savaşın en kapsamlı askeri casusluk hareketi” olarak niteler.
Ancak bu kadar önemli olan hatta İnönü ve Mareşal Fevzi Çakmak‘ın onayıyla gerçekleşen Zeplin Operasyonu‘nu tarih kitapları pek yazmaz.
Siyasi sonuçlarına da pek değinen yok. Ancak bu olayın özellikle Türkiye‘yi sıkıştırdığı, ABD‘yle ikili ilişkilerde “çaresiz” bıraktığı söyleniyor.
Çünkü şöyle bir süreç geliştiği iddia ediliyor; Stalin, Zeplin Operasyonu‘yla ilgili bilgileri Churchill ve Roosevelt‘e vererek Türkiye‘nin Almanya ile işbirliğinde suçüstü yakalandığını ve cezalandırılmasını ister.
Stalin‘in bu baskısı adeta Türkiye‘yi ABD‘ye “teslim” olmaya zorlar. Bu olayın, içerideki faturasını da Mareşal Fevzi Çakmak emekli edilerek öder.”