HAKKARİ/VAN – SAYİM HARMANCI/MESUT VAROL – Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki sıcak illerden gelen göçer aileler, yaz boyunca serin havası, temiz su kaynakları ve verimli otlakların bulunduğu Van ve Hakkari'deki yüksek rakımlı yaylalarda konaklıyor.
Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin önemli merkezlerinden Van ve Hakkari'de yüksek rakımlı yaylalar yaz aylarında sıcak illerden gelen çok sayıda göçer aileye ve binlerce küçükbaş hayvana ev sahipliği yapıyor.
Yaz boyunca hayvanlarını verimli arazilerde otlatmak için Batman, Şırnak, Siirt ve Mardin gibi illerden gelerek yaylalarda kurdukları çadırlarda konaklayan göçerler, zorlu yaşam koşullarına rağmen hayvancılığı sürdürüyor.
Doğayla iç içe zaman geçiren hayvan yetiştiricileri geçim kaynakları olan hayvanları otlatıp, onların bakımını yapıyor.
Ürettikleri süt ve süt ürünleri, yetiştirdikleri hayvanlarla ekonomiye katkı sağlayan göçerlerin yayla yaşamı zorlu olduğu kadar renkli görüntüler de oluşturuyor.
Siirt'ten Van'ın Gürpınar ilçesindeki Keşiş Yaylası'na gelen Bekir Tunç, AA muhabirine, bu yıl ilkbahar yağmurlarıyla bitki örtüsünün daha çok canlandığını söyledi.
Aylarca evlerinden uzakta hayvanları beslediklerini anlatan Tunç, “Bu sene besiciler olarak mutluyuz çünkü ilkbaharda çok yağmur yağdı. Geçen yıl kurak geçtiği için otlaklarda sıkıntı vardı. Bu sene her yer yemyeşil ve su da bol. Konakladığımız süre boyunca burada hayvanlarımızı besleyeceğiz. Hava soğumaya başlayınca döneceğiz.” dedi.
Erek Dağı eteklerindeki yaylada konaklayan Hamza Tayanır ise Van'ın yaylalarında ot ve su bolluğu yaşandığını dile getirerek, yaz boyunca buradaki yaylada geçim kaynakları olan hayvanları besleyeceklerini belirtti.
– “Yaylalar hayvan sürüleriyle hareketlendi”
Hakkari Tarım ve Orman İl Müdürü Cemal Özkan, kente genellikle Siirt, Şırnak, Mardin ve Batman'dan göçerlerin geldiğini söyledi.
Kentin mera potansiyeliyle milyonlarca küçükbaş hayvana ev sahipliği yapabileceğini dile getiren Özkan, şunları kaydetti:
“İlimizde küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) ve İl Özel İdaresi tarafından projeler uygulanıyor. Yaylaların yüksek rakımlı ve serin olması nedeniyle göçerler burayı tercih ediyor. Birçok göçer ve besici yazın binlerce hayvanını buradaki yaylalarda konaklatıyor. Yaklaşık 4 ay kalıp sonra tekrar memleketlerine dönüyorlar. Bu sene de gelmeye başladılar. Yaylalar hayvanlarla hareketlendi. Berçelan ve Cennet Cehennem Vadisi'ndeki yaylalar en çok tercih edilen yaylalar.”
Batman'dan gelerek Cennet Cehennem Vadisi'ndeki yaylada konaklayan Fahrettin Yalçın da her yıl bu vakitlerde serin yaylaların olduğu bölgelere gittiklerini anlattı.
Hakkari'de 4 ay kaldıktan sonra tekrar memleketlerine döneceklerini dile getiren Yalçın, “Hayvanlarla ilgileniyoruz, sağımlarını yapıyoruz. Sütten peynir yapıp satıyoruz. Göçerlik zahmetli ama güzel bir yaşam tarzı. Buranın yaylaları çok güzel. Genelde Şırnak, Siirt ve Batman'dan göçerler buraya geliyor. Buranın yaylaları yüksek. Otlar çabuk sararmıyor. Bu da hayvan için bir nimet. Hayvanlar yazın serin yerde kalınca süt ve ette daha yüksek verim alıyoruz. Günümüzün büyük bölümü hayvanlarla uğraşmakla geçiyor.” diye konuştu.
Tayyip Yalçın ise yaylalara çadırlar kurduklarını anlatarak, bir hafta sonra daha yükseklerdeki yaylalara çıkacaklarını belirtti.
Yalçın, yaylaların hayvanlar için çok elverişli olduğunu dile getirerek, “Hiç televizyon izlemiyoruz. Elektrik yok, güneş enerjisi kullanıyoruz.” ifadelerini kullandı.
