İşte Alman BioNTech aşısı hakkında merak edilen her şey!

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçtiğimiz günlerde BioNTech‘in CEO’su Uğur Şahin ile birlikte bir açıklama yaparak, Türkiye‘ye 120 milyon doz aşı geleceğini duyurdu.

Haziran ayında Türkiye‘de 30 milyon kişinin aşılanması beklenirken, BioNTech aşısına dair birçok şey de merak edilmeye başlandı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Uğur Şahin

Hürriyet yazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu da BioNTech aşısının yan etkilerinden, aşının kimlere yapılıp kimlere yapılamayacağına kadar pek çok sorunun yanıtını köşesinde paylaştı?

İşte A’dan Z’ye Alman BioNTech aşısına dair merak edilenler;

Soru 1: BioNTech aşısı nasıl uygulanıyor?

BioNTech aşısı kolun üst bölgesindeki kasın içine uygulanıyor. Prensip olarak da 2 doz şeklinde tekrarlanıyor.

İki uygulama arasındaki süre genelde 4 ila 6 hafta arasında değişiyor. Bununla birlikte sürenin 8 hatta 12 haftaya bile çıkarılabileceği düşünülüyor.

Soru 2: BioNTech aşısı ne kadar etkili?

Mevcut bilgilere göre, BioNTech aşısı “yüzde 95” gibi yüksek bir etkinlik oranına sahip.

Yanlış anlaşılmasın, bu bilgi “aşıyı yaptıran her 100 kişiden 5’inde aşının etkisiz kalabileceği” anlamına gelmiyor.

Bu bilgi aşılananların Covid-19 enfeksiyonuna yakalanma ihtimalinin aşı olmayanlara kıyasla yüzde 95 daha düşük olduğunu ifade ediyor.

BioNTech aşısının “hastaneye yatış ihtiyacı”nı yani “ağır Covid-19 enfeksiyonu”nu engellemedeki etkinliğinin ise “yüzde 85” civarında olduğu belirtiliyor.

BioNTech’in kurucuları Uğur Şahin ile Özlem Türeci

Soru 3: BioNTech aşısının koruma süresi ne kadar?

BioNTech aşısının da diğer aşılar gibi bizi ne süre koruyabileceği maalesef henüz bilinmiyor.

Çünkü Covid-19’dan korunmada kullanacağımız aşılar henüz çok yeni.

Ama muhtemel sürenin 6 aydan daha kısa olmayacağı tahmin ediliyor. Covid-19’da koruyucu sürenin 1 hatta 1,5 yılı bulabileceğini ileri sürenler var.

Soru 4: BioNTech aşısını herkes olabilir mi?

BioNTech aşısının 16 yaş ve üstü herkese yapılabileceği onaylanmış durumda.

Bununla birlikte aşılanma sürecinde risk altında olan ya da risk grubunda sayılanların aşılanmasına öncelik verilmesi şart.

Soru 5: BioNTech aşısı kimlere yapılmaz?

15 yaş ve altındakilere BioNTech henüz uygulanmıyor. Ama görünen o ki daha düşük yaş gruplarına da bu aşı yapılabilecek.

Bilimsel verilerin onaylanması bekleniyor. Diğer taraftan halen devam eden 38 derece ve üstü akut bir ateşli hastalığı bulunanlarda da aşılamanın ertelenmesi gerekiyor.

Ayrıca daha önceden ciddi alerjik reaksiyonlar yaşayanların da aşı olmadan önce bu aşıyı yapacak olan doktoru/merkezi bilgilendirmeleri lazım.

İlk aşılamadan sonra hemen/süratle ağır alerjik tepkiler gösterenlere aşının 2. dozu yapılmıyor.

Daha önceden Covid-19 geçirmiş olanlara BioNTech aşısı iyileştikten en erken 6 ay sonra uygulanıyor. Bu kişilere sadece tek dozluk uygulama yetiyor.

Soru 6: BioNTech aşısı olmadan önce ve sonra alınacak tedbirler neler?

Diğer aşılarda olduğu gibi BioNTech aşısı olmadan birkaç gün önce ve aşı sonrasında iyi bir uyku, düzenli bir beslenme, keyifli bir huzur hali, alkolden uzak kalmak gibi bilinen ayrıntılar bu aşının da etkinliğini arttırabiliyor.

Ancak aşıyı olduktan sonra dinlenmeniz şart değil, işinize gücünüze devam edebiliyorsunuz.

Eğer ağrı veya ateş gibi bazı sorunlar ortaya çıkacak olursa doktorunuza danışarak ağrı kesici veya ateş düşürücü herhangi bir ilacı (parasetamol tercih ediliyor) kullanabiliyorsunuz.

Soru 7: BioNTech aşısının yan etkileri neler?

Her aşıda olduğu gibi BioNTech aşısından sonra da aşının yapıldığı yerde ya da genel olarak bedende bazı “bildik tepkiler” ortaya çıkabiliyor.

Bilelim ki bu tepkiler de en fazla 2-3 gün sürüyor. En sık görülen aşı reaksiyonları şunlar:

Aşı yapılan yerde ağrı (yüzde 80)
Genel bir yorgunluk hali (yüzde 60)
Baş ağrısı (yüzde 50)
Genel kas ağrıları (yüzde 30)
Titreme (yüzde 30)
Eklemlerde ağrı (yüzde 20)
Aşı yapılan yerde şişme ve kızarıklık (yüzde 10)
Vücut ısısında artma (yüzde 10)
Nadir durumlarda görülen uykusuzluk, kol ve bacak ağrıları, kaşıntılar, lenf bezlerinde şişme (yüzde 1-5)

Soru 8: BioNTech aşısı yüz felci mi yapıyor?

BIONTECH aşısının araştırma safhasında ve uygulamaya geçildikten sonra toplamda sadece 4 vakada yüz felci yaptığı görülmüş.

Bunlarda da birkaç hafta sonra tam iyileşme olmuş. Kısacası yüz felci meselesi şimdilik bir şehir efsanesinden ibaret gibi görünüyor.

Soru 9: BioNTech aşısı olanlarda ağır alerjik tepkiler olabiliyor mu?

Her aşıda olduğu gibi BioNTech aşısından sonra da çok az sayıdaki vakada aniden ortaya çıkabilen ağır alerjik reaksiyonlar (anaflaksi) gözlenmiş.

Ama bunlarda da belli tıbbi tedaviler yapıldıktan sonra tam düzelme sağlanmış.

Bununla birlikte BioNTech aşısı için de “herhangi bir ağır alerjik reaksiyon oluşmayacağına dair garanti vermek” prensip olarak doğru ve mümkün değil.

Soru 10: BioNTech aşısı kısırlık mı yapıyor?

BioNTech aşısının kısırlık yapabileceği efsanesi yanlış bir değerlendirmeden kaynaklanıyor.

Bu yanlış değerlendirmenin, daha doğrusu şehir efsanesinin nedeni de “yeni koronavirüsün Spike proteinini oluşturan kısa bir aminoasit dizisinin anne karnındaki ceninin gelişiminde yaşamsal öneme sahip olan plasentadaki (eş) ‘syncytin’ isimli proteinle yapısal olarak benzeşiyor olması”.

Ancak uzmanlar bu benzerliğin kısırlığa yol açabilecek tehlikeli bir bağışıklık tepkisini tetiklemek için yeterli olmayacağı düşüncesindeler.

Soru 11: BioNTech aşısı hamilelere ve emziren kadınlara yapılabilir mi?

Her aşıda olduğu gibi BioNTech aşısı da ilk denemelerde hamileler ve çocuk emziren kadınlarda kullanılmadı.

Ancak daha sonraki tecrübeler ve veriler BioNTech aşısının anneler ve bebeklerde yaratacağı risklerin Covid-19 enfeksiyonunun yaratabileceği risklerden çok daha düşük olduğunu gösterdi.

Bu nedenle aşı özel durumlar hariç hamileliğin ilk 3 ayından sonra ve çocuğunu emziren annelerde de kullanılabiliyor.