IĞDIR (AA) – HÜSEYİN YILDIZ – Tarihte 1777’de Kafkasya bölgesinde tanımlanan saz kedisi (felis chaus), soyu tükenme riskiyle karşı karşıya olan yaban türleri arasında yer alıyor.
Adana,Akdeniz ile İç Anadolu’da yayılış gösteren ve buralarda nadir de olsa görülebilen bu tür, Ağrı Dağı’nın Iğdır tarafındaki Bulakbaşı ve Karasu sazlıklarında da bulunuyor.
KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah ile Koç Üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, bu hafta Iğdır bölgesinde yaptığı saha çalışmasında saz kedisini görüntüledi.
– “Çok ender görülen bir tür”
Prof. Dr. Şekercioğlu, AA muhabirine, bu türün yayılış haritasında Iğdır’ın da yer aldığını ve Türkiye’de soyunun tehlike altında olduğunu söyledi.
Saz kedisinin, yaban kedisi ile vaşak arasında boyutlara sahip olduğunu ifade eden Şekercioğlu, “Kafadan gövde uzunluğu 60-80 santim, yerden yüksekliği yaklaşık 36 santim. Ağırlığı da bölgeye göre çok değişken, 2 ile 16 kilo arasında, yani Kars Sarıkamış’taki vaşak ağırlığına kadar ulaşabilen bir tür. Bölgemizde o kadar büyük değil. Küresel dağılımında bölgemizde, Iğdır’da olmasını beklediğimiz çok ender görülen bir tür.” diye konuştu.
Saz kedisini kuş gözlemi sırasında tespit ettiğini anlatan Şekercioğlu, şunları kaydetti:
“Bir kuşun sesini kaydetmeye çalışırken saksağanların sürekli öttüğünü fark ettim. ‘Birbirlerine bağırmaları bitmiyor.’ diye rahatsız da oldum. Sonra fark ettim ki bu ötüş saksağanların alarm ötüşü. ‘Bir avcı var.’ diye birbirlerini uyarıyorlar. Yılan gördüklerini düşünerek dürbünümü kaldırdım ama dürbüne bile gerek kalmadan karşımdan saz kedisinin geçtiğini gördüm. 50 metre kadar yürüdü, durdu ve baktı. Saksağanlar rahatsız ettiği için sazlığın arasına girip kayboldu. Bu benim için çok mutlu bir gözlemdi. Daha önce Adana’da belgeselini çekmiştim ama Doğu Anadolu’da ilk kez saz kedisi görmüş oldum.”
– “Sayıları giderek azalıyor ve görülmesi zorlaşıyor”
Şekercioğlu, saz kedisinin genellikle sulak alanlarda ve sazlıklarda yaşadığını belirtti.
Saz kedisinin, ülkede su içinde avlanabilen tek kedi türü olduğunu dile getiren Şekercioğlu, “Sulak alanların kurutulup tarlaya çevrilmesi, kemirgenlerin tarım zararlısı diye zehirle yok edilmesi ve kaçak av yüzünden soyu tehlikede olan bir tür. Diğer yaşadığı Nil Deltası, Orta Doğu, Hindistan ve Güneydoğu Asya’da en yaygın yabani kedi türüyken, sayıları giderek azalıyor ve görülmesi zorlaşıyor.” dedi.