Kars ve Iğdır’ın yeni komşusu ABD mi olacak?

Güney Kafkasya’da ordular savaşın eşiğindeyken Kars ve Iğdır’ın kaderi bölgedeki kördüğümün çözülmesine bağlı.

Azerbaycan ve Türkiye Karabağ Savaşlarının ardından Zengezor Koridoru’nun açılmasını beklerken yeniden Ermenistan’ın direnci ile karşılaştı.

Ermenistan daha önce uzlaşılan şartları yerine getirmezken, bir taraftan da Rus himayesinden çıkarak ABD güvenceli NATO şemsiyesi altına girmeyi umut ediyor. Hatta Eylül ayı içinde ABD ve Ermenistan ordularının ortak tatbikatı gündemdeki sıcaklığını koruyor.

İran ise Kafkasya’da Türkiye ve İsrail destekli Büyük Azebaycan’ı istemiyor. İran bir taraftan da ABD-Ermenistan destekli Ermenistan modeline de karşı çıkıyor. Rusya ise Çin ile birlikte “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” kapsamında Çin’den Avrupa’ya devam edecek ticaret hattının açılmasını destekliyor.

Bu büyük kargaşanın içinde Kars yüz yıl önceki kaderini yeniden mi yaşayacak sorusu akıllara geliyor!

Peki 100 yıl önce ne olmuştu?

1878’den 1918’e kadar 40 yıl Rus esaretinde kalan Kars, 1918’de Bolşevik Devrimi’nin ardından Rusların geri çekilmesi ile tekrar Osmanlı hâkimiyetine girdi. Fakat Birinci Dünya Savaşı’nı kaybeden Osmanlı Devleti, işgalci güçler tarafından bölgeyi terk etmek zorunda bırakıldı.

Cihangirzade İbrahim Bey liderliğinde bölgedeki Ermeni çetelerinin Müslüman katliamının önüne geçmek amacıyla Osmanlı destekli Cenub-i Garbi Kafkas Hükümeti kuruldu.

Meclisi ve Anayasası olan bu hükümetin merkezi Kars idi. Demokratik usullere dayanan yönetim tarzı ile “Cumhuriyet” modelini Anadolu’da kullanan ilk hükümet olma vasfını taşıyordu.

Ancak hükümetin ömrü çok uzun olmadı. Ocak 1919’da kurulan hükümet Nisan 1919’da İngiliz işgaline uğradı. Hükümet üyeleri İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü. Ardından İngiliz himayesindeki Ermeni çeteleri Müslüman katliamına girişti.

1920 yılının Ekim ayında Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk Ordusu Kars’a giriş yapıncaya kadar Müslümanlar büyük acılar içinde öldürüldü.

(Halen daha Emnilerin katlettiği birçok toplu Müslüman mezarı açılmayı bekliyor.)

Kars, Iğdır ve çevresindeki bu büyük Müslüman katliamının kuşkusuz en büyük sorumlusu Ermeni çetelerini şımartan İngiltere idi.

Bugün de aynı olaylar farklı aktörler ile cereyan ediyor. Ne mi oluyor?

Bu kez ABD himayesinde yeni bir Ermenistan tasarlanmaya çalışılıyor. Atatürk ve Lenin işbirliğiyle Kafkasya’dan kovulan “Batı” yeniden bölgeye yerleşmeye çalışıyor.

Ermenistan’ın NATO üyesi olması demek Türkiye’nin Yunanistan ve Ermenistan arasında sıkıştırılması demek. Kars’ın kaderinin yeniden düğümlenmesi demek.

Sovyet pamuğunu Iğdır Ovası’na eken, Sovyetlere canlı hayvan ihracatı yapan Türkiye’nin yeniden NATO’nun çizdiği sınırlara dönmesi demek.

Türkiye’nin Kars ve Iğdır üzerinden Kafkasya’ya açılma hayalinin bitmesi demek. Bölge insanın kuru ekmeğe muhtaç olması demek.