Sıddık Keleş yazdı: Türkiye’de tarım ve hayvancılığın başlıca sorunları

Yaklaşık Konya kadar bir yüzölçümüne sahip olan Hollanda’nın, Tarım ve Hayvancılık sektöründe dünya çapında bu denli söz sahibi olmasının sırrı nedir, Hollanda’dan neyimiz eksik?

Yer şekillerinin daha sade olması onlar için avantaj iken; yer şekillerimizin jemorfolojik yapısı flora ve fauna açısından bizim için daha büyük bir avantaj değil midir?

Evet, Hollanda’dan eksiğimiz yok fazlamız var ama nasıl başarabiliriz?

Yüzölçümümüzün büyüklüğü avantajının yanı sıra, bitki ve hayvan çeşitliliğine imkan sağlayan yer şekillerimizin yapısını, birincil ekonomik faaliyet olan Tarım ve Hayvancılık sektöründe avantaja dönüştürme yöntemlerini bir kaç başlık altında değerlendirecek olursak;

1. Tarımsal girdilere (traktör, mazot, gübre, tohum, ilaç, tarla kirası, işçilik, işletme, elektrik) teşvik desteklemeleri arttırılmalıdır.
2. Devlet tarafından halka ürün alma kanuni garantisi verilerek, çiftçi “Ürünüm elimde kalacak” korkusu yaşamadan daha çok üretime teşvik edilmelidir.
3. Kontrol mekanizmasıyla, çiftçilerin devlete taahhütte bulunduğu dekar kadar ürün ekim-dikimi sağlanarak, hayali tarımın önüne geçilmelidir.
4. Yine destekleme için kriter kılınan rutin toprak analizlerini çiftçilerden istemek yerine, teknik elemanlarca toprak bizzat konumundan alınarak devlet labaratuvarlarında analiz edilmelidir. Böylece arazilere hangi ürünlerin ekilip dikilmesi gerektiği konusunda isabet sağlanmalıdır.
5. Mühendisler karma yöntemle değil, branş kodlarına göre istihdam edilmelidir. Örneğin; Zooteknistler hayvancılık faaliyetinin yaygın yapıldığı bölgelere, Tarla Bitkileri mezunları tarla tarımının yoğun yapıldığı kırsal bölgelere, Bahçe Bitkileri mezunları meyvecilik tarımının yapıldığı bölgelere… Şeklinde her branş alanıyla ilgili tarımın yapıldığı bölgelere istihdam edilerek, teknik personelden maksimum verim elde edilmelidir.
6. İstihdam edilecek her teknik personele tarımsal alan sorumluluğu verilerek, sorumluluğundaki çiftçilere belli periyotlarla teknik bilgi aktarılması sağlanmalıdır. Yüksek rekoltelerin gerçekleştiği bölgelerde, sorumlu teknik personel ve çiftçilerine ödüllendirmeler yapılarak, üretimde teknik personel ve çiftçi yarıştırılma yöntemi uygulanmalıdır.
7. Tarımsal Araştırma Enstitüleri yaygınlaştırılarak, tohumlarda dışa bağımlılık ortadan kaldırılmalı, organik ve intansif tarım yaygınlaştırılmalıdır.
8. Toplulaştırma kanunu Türkiye’nin tüm bölgelerine uygulanarak, miras yolu ile parçalanan topraklar birleştirilmeli, boş bırakılan araziler sayısı arttırılması gereken Tigemler tarafından işlenmelidir.
9. Sulanabilir tarım alanları genişletilmeli; su kaynaklarının etkin kullanılması verim ve kalitenin arttırılması adına salma(vahşi) sulama kesinlikle yasaklanmalıdır.
10. Gen merkezleri kurularak, bölge iklimlerine uyumlu kültür ırkları çoğaltılarak mevcut yerli ırkların ıslahlaştırılması hızlandırılmalı; mandıra ve et işleme tesisleri yaygınlaştırılarak bölgeler arası bağımlılık ortadan kaldırılmalıdır.

Sıddık KELEŞ
Ziraat Yüksek Mühendisi