Afganistan Türkleri’nden BM’ye açık mektup!

23/06/2023

Ekselansları Antonio Guterres Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri,

Bildiğiniz üzere, Ağustos 2021’de Taliban örgütünün Afganistan’ı yeniden ele geçirmesiyle birlikte Afganistan bir kez daha siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve güvenlik kriziyle karşı karşıya kalmış, Afgan halkı çok vahim koşullarda ve bu durumun olumsuz sonuçlarının gölgesinde yaşamına devam etmek durumunda kalmıştır.

Siyasi anarşi, ekonomik çöküntü, yoksulluk ve işsizlik, kitlesel göçler, keyfi tutuklamalar, insanlık dışı işkenceler, intikam ve sahra mahkemeleri, kadınlara yönelik baskı ve kadınların eğitim-öğretim ve çalışmalarına engel olunması, medyaya yönelik ağır kısıtlamalar, ifade özgürlüğü ve medeni-siyasi özgürlüğün bastırılması, komşularla çatışma, radikalizmin gelişmesi, etnik zorbalık ve insani kriz, Afganistan’da Taliban örgütünün yeniden hakimiyetinin sonuçları olarak görülmektedir.

Demokratik bir sistem çerçevesinde meşru ve kapsayıcı bir hükümetin kurulmasına zemin hazırlanması amacıyla ulusal ve uluslararası düzeyde tüm ilgili taraflar arasında yapıcı diyalogların önünün açılması için Afganistan’ın mevcut hassas durumu, ülkede yaşayan tüm etnik grupların ve mezheplerin yakınlaşmasını, birlik ve beraberliğini gerektirirken, ülkede hakim olan grup, iktidar tekelini artırarak, etnik ve ayrımcı politikalarla mevcut krizlerin daha da derinleşmesine sebep olmaktadır. Afganistan Türkleri ve Kuzey Afganistan’da yerleşik diğer etnik gruplara yönelik Taliban rejiminin düşmanca politikaları, Afganistan içinde ve dışında endişeye sebep olmuş ve ülkenin durumunu daha da çetrefilli ve buhranlı hale getirmiştir.

Afganistan Türklerinin kültürlerine ve tarihi şahsiyetlerine yönelik açık saldırılar, Türk dillerinin (Özbekçe ve Türkmence) tabelalardan kaldırılması, radyo ve televizyon programlarının sınırlandırılması, bazı şair ve yazarların tutuklanması, kuzey ve kuzeydoğuda özellikle Tahar ve Sarıpul’da yaşayan Türk soyluların ana yurtlarından zorla göç ettirilmeleri, daha da kötüsü Pakistan Taliban Hareketi üyelerinin göçmenler adı altında kuzey Afganistan etnik yapısının değiştirilmesi amacıyla sistematik ve programlanmış olarak kuzey vilayetlerine yerleştirilmeleri gibi örneklerin bazıları Afganistan Özel Raportörü Sayın Richard Bennett’in Mart 2023 raporunda ve BM Güvenlik Konseyi Ceza Uygulamaları İnceleme ve Gözleme Ekibi’nin son raporunda da yer almaktadır.

Afganistan Türklerinin tüm yaşam alanlarını etkisi altına alan, meçhul ve karanlık bir geleceğe sürükleyen yukarıda bahsi geçen hususlar dikkate alındığında; Afganistan Türklerinin, bulunduğumuz medeniyet bölgesinde Doğu Rönesansı’nın kurucuları olarak ve ülkemizin tüm siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel değişimlerindeki yapıcı rolü göz önünde tutularak; Afganistan çağdaş tarihi boyunca, etnik baskıların ve etnik kökenli politikaların yıkılmaya mahkum olduğuna, kavimler arasında derin ayrılıklara sebep olmaktan başka bir işe yaramadığına tekit ederek; mezhep, etnik grup, cinsiyet, coğrafi kimlik, ırk ve dil gözetmeden tüm vatandaşların eşit hak ve hukuktan yararlanmalarına odaklanarak; son yıllarda Kuzey Afganistan’da özellikle Türklerin yaşadığı bölgelerde bazı yerli ve dış kesimlerce kasıtlı ve programlı olarak radikalizm ve aşırıcılığın, fakirlik ve uyuşturucu bağımlılığının yaygınlaştırılması gibi hususlar göz önünde bulundurularak, ciddi teveccühleriniz istirham ederek aşağıdaki maddeleri öneri şeklinde saygıyla takdim ederiz:

1. Pakistan Taliban Hareketi (TTP) üyelerinin Kuzey Afganistan bölgesine yerleştirilmesi konusunda Pakistan Dışişleri Bakanı ile Taliban Sözcüsünün son açıklamaları, bu menfur ve insanlık dışı projenin uygulanmasında karşılıklı anlaşma sağladıklarını gösterirken, endişelerimizin Pakistan ve Taliban Örgütü ile görüşülmesi ve sonuçlarının resmi olarak Afgan halkına bildirilmesini beklemekteyiz.
2. BM İnsan Hakları Afganistan Özel Raportörü Sayın Richard Bennett’in yapıcı çalışmalarından dolayı teşekkür eder, mecburi göç, kuzey Afganistan’da özellikle Türklerin yaşadığı bölgelerde Pakistan Taliban Hareketi üyelerinin yerleştirilmesini ve tüm insan hakları ihlallerini yakından takip etmelerini ve böylece daha çok kanıtın uluslararası toplum ve Afgan halkına göstermelerini talep ediyoruz.
3. Türk etnik gruplara bağlı nüfuzlu şahsiyetlerin ve büyüklerin silah vs. bulundurduğu gibi kasıtlı ve mesnetsiz iddialarla eziyet ve işkence edilmeyeceğine, menkul ve gayrimenkul varlıklarına hakim gruba bağlı şahıslar tarafından el konulamayacağına dair emin olunmasını talep ediyoruz.
4. Taliban’ın isyancı ve silahlı bir gruba yer vermesi ve sığındırması, dünyadaki diğer terör örgütleriyle de yakın ilişkileri olduğuna dair açık bir örnek olup, Taliban hakimiyeti altındaki Afganistan’ın bir kez daha terör yuvası haline geldiği açıktır. Bu vesileyle, konuyu ciddi ve devamlı bir şekilde takip etmeleri, Afganistan’ın bir kez daha terör yuvasına dönmesine karşı önlem almaları için gerekli adımların atılmasını uluslararası toplum, komşu ülkeler ve özellikle BM Güvenlik Konseyi’nden rica ederiz.
5. Ülkemizde hakim grup tarafından uygulanan etnik kökenli ve ayrımcı politikalar ile göçmen adı altında yabancı ve silahlı grupların yerleştirilmesi hususlarının vahim sonuçları için uyarıyoruz. Can ve mal savunması meşru hakkımızdır ve her türlü hücum ve saldırıya karşı tüm gücümüzle duracağız.
6. Ülkemizde ve özellikle kuzey Afganistan’da Türk toplumlarında yoksulluk ve işsizlik faciaya dönüşmüş durumda olduğu halde insani yardımlar hiçbir şekilde adilce dağıtılmamakta, yeterli olmamakta ve gerekli şeffaflık sağlanmamaktadır. Sonuç olarak, Afganistan’da demokratik ve halkın oyuna dayalı, tüm etnik gruplar ve mezheplerin anayasal hak çerçevesinde adil katılım sağladıkları, insan hakları ve özellikle kadın ve kızların haklarının temin edildiği bir sistem gelmedikçe, barış ve istikrarın sağlanması mümkün değildir. Mevcut durumun devamı, kriz ve buhranlarla sorunların devamı dışında hiçbir sonuç getirmeyecektir. Saygılarımızla
   Email:turkicpeopleofafghanistan@gmail.com