Ziyaret, istişare ve hasbihal: Gündemde kal

Hasbihal kelimesi, sözlükte, karşılıklı sohbet etmek anlamında kullanılır. Bu yazımızda hasbihalin kullanılmadığı anlamı üzerinde duracağız.

Sosyal medyada gezinirken eş, dost, arkadaş veya bir şekilde tanışmış olduğumuz kişilerin paylaşımlarından görmeyen veya okumayan yoktur: “X ile hasbihal ettik.” Bu X ve türevleri olan bireyler ise ünlü, tanınmış veya bölgesel anlamda bilinirliği olan kimselerdir. Bu iletişimde bizi ilgilendiren kısım ise, medyatik tanınmışlığın insanlar üzerindeki etkisidir. Bu etkinin yansıması ise, bireylerin kendi öz değerlerini bu ünlüler üzerine bina etmesidir.
Peki neden bu konuya değinilmeli? İnsanların kendilerini gösterme çabalarını bir başkasının ünü, unvanı ve konumu üzerinden sağlamak üzerine kurgulamalarının oluşturduğu bir sorun çığ gibi büyüyor. Bir kurum amiri, bir parti temsilcisi, bir milletvekili ve daha niceleri…

Bizi ilgilendiren o bireyin kişiliği değil işgal ettiği konum oluyor aslında. Hele ki bu kişi daha önceden tanıdığımız biri ise… Durum çok daha vahim bir karşılamaya dönüşüyor.

“Kardeşim X’e hayırlı olsun, kardeşim X’e başarılar dilerim, kardeşim X’i ziyaret ettik.”

Buradaki “kardeşim” ifadesi aslında bilinçaltımızın bize işlediği özgüven sorunu veya bir kompleksin yansımasıdır. Birine karşı bu ifadeyi kullanarak daha sonra unvanına değiniyorsak aslında bilinçaltımızda şu vardır: “X, her ne kadar böyle bir konuma gelmiş olsa da önce benim kardeşimdir, benim onunla bağım vardır, benim küçüğümdür.”

Söz ve üslup kimliği temsil eder. Örnek ile açıklarsak, dikkatinizi çekmiştir bir makam devri, töreni… Hangi kurum olursa olsun bir kişi makamını devrederken, “Kardeşim X’e başarılar dilerim.” diyerek devam eder. Evet, onun da bilinçaltı söylemi mevcuttur: “Her ne kadar X bu göreve gelmiş olsa da ben daha önceden buradaydım.”

Yani görevi devretmeden son gövde gösterisi yaparak veda edişe şahit oluyoruz.

Ciddi anlamda temsil edilme ve kendimizi güçlü gösterme arzusuna sahibiz. Bu sahiplik aslında bir yenilgidir. Ünlü biri ile karşılaşıp çekildiğimiz bir fotoğrafın altına, “X ile hasbihal ettik.” notu düşülür. Yani bu X ile geçirilen belki birkaç saniyelik anı bir prestij alanına dönüştürme konusunda oldukça mahiriz. Bizi izleyen, gören ve tanıyan insanlara; ben önemli insanları tanıyorum ve onlar benim fikirlerimden yararlanıyor imajını vermeye çalışırız. Halbuki sadece bir fotoğraf çekilmiştir. Ancak verilen pozda kişi saatlerce fikir alışverişi yapıldığı iddiasını hasbihal ile tanımlar. Bu durum da ciddi psikolojik bir sorundur. Kendimizi başkalarının gücü ile var etme çabamız maalesef zamanla bir yaşam pratiğine dönüşür.

Sözün özü, kendimizi, varlığımızı ve kimliğimizi, başkalarının gücü ve temsili ile göstermeye başladığımız zaman özsaygı ve kimlik dezenformasyonu yaşarız. Kendimizi güçlü gösterme çabamız bir eksikliğin belirtisidir. Bu çabanın artması, bizdeki eksikliğin yoğunlaşması ile ilgilidir.